Temat, jaki zamierzam w niniejszym opracowaniu przybliżyć czytelnikowi, nie jest tematem łatwym. Rzadko bowiem zdarza się, aby ktoś spośród adwentystów studiował księgę Daniela tak głęboko. Jednak takie głębokie studium jest bardzo potrzebne, aby sprawdzić, czy tak się rzeczywiście sprawy mają; albowiem - jak to się mawia (i słusznie!) - diabeł tkwi w szczegółach (Dz 17,11).
Adwentyzm łączy okres proroczy z dziewiątego rozdziału księgi Daniela (Dn 9,24-27 - proroctwo o siedemdziesięciu tygodniach) z okresem proroczym z rozdziału ósmego tej samej księgi (Dn 8,1-14). Generalnie mówi się o dwóch argumentach (będących tak naprawdę założeniami), które - wg interpretacji KADS - łączą te dwa okresy ze sobą:
1. Kilkuznaczeniowe hebrajskie słowo chatak z Dn 9,24, występujące tylko raz w Biblii, które zinterpretowano przez KADS jako odcięto (z okresu 2300 wieczorów i poranków odcięto okres krótszy - okres 70.tygodni).
2. W oparciu o założenie, mówiące o tym, że opis z Dn 8,1-14 stanowi jedną wizję proroczą - z hebrajskiego chazon - oraz że opis z Dn 8,14 stanowi widzenie prorocze - z hebrajskiego mareh - dowodzi się, że widzenie mareh 70.tygodni z Dn 9,23 (dotyczące Dn 9,24-27) nawiązuje do widzenia mareh 2300 wieczorów i poranków z Dn 8,14.
W niniejszym opracowaniu pragnę zatrzymać się jedynie na punkcie drugim, albowiem to właśnie on stanowi koronny argument dla omawianej w tym miejscu tej konkretnej kwestii powiązania okresu 70 tygodni z okresem 2300 dni. Spójrzmy zatem na to, co możemy przeczytać w kontekście chazon i mareh z książki Clifforda Goldsteina, będącym redaktorem kwartalnika lekcji szkoły sobotniej wydania dla dorosłych od 1999 roku [1], Prosto o roku 1844 na stronie 45 i 46 [pogrubienia moje]:
Clifford Goldstein, Prosto o roku 1844, Chrześcijański Instytut Wydawniczy "Znaki Czasu", Warszawa, 1996
Spojrzenie na tekst hebrajski okaże się nam wielce pomocne. W rozdziałach siódmym i ósmym użyte były dwa różne słowa, oba przetłumaczone na "widzenie".
?W trzecim roku panowania króla Baltazara miałem widzenie {hazon}, ja, Daniel...? (Dan. 8,1). Następny wiersz mówi: "Gdy patrzałem podczas widzenia {hazon}...". Słowo "hazon" odnosi się do całego widzenia z rozdziału ósmego.
Ale gdy Daniel nawiązywał do części widzenia, dotyczącej wyłącznie do dwóch tysięcy trzystu dni i do oczyszczenia świątyni, użył innego słowa.
?Widzenie {mareh} zaś o wieczorach i rankach, jakie opowiedziano tobie, jest prawdziwe! Ty jednak widzenie okryj milczeniem, bo dotyczy ono dni odległych. Wtedy mnie, Daniela, ogarnęła niemoc i chorowałem przez [wiele] dni. Następnie wstałem i załatwiałem sprawy królewskie; byłem jednak niespokojny co do widzenia, gdyż nie mogłem go zrozumieć? (w. 26 i 27).
Słowo hebrajskie ?mareh? wywodzi się od rdzenia ra?ah, który znaczy ?widzieć?. Czasami tłumaczony jest jako ?wygląd?.
Tak więc mamy w ósmym rozdziale dwa różne słowa: ?hazon? ? w odniesieniu do całego widzenia i ?mareh? ? w odniesieniu do dwóch tysięcy trzystu dni. Słowa te znajdziemy także w rozdziale dziewiątym.
?Gdy więc jeszcze wymawiałem [słowa] modlitwy, mąż Gabriel, którego spostrzegłem przedtem {w widzeniu ? hazon}, przybył do mnie lecąc pospiesznie około czasu wieczornej ofiary. Przybył, rozmawiał ze mną i powiedział: Danielu, wyszedłem teraz, by ci dać całkowite zrozumienie? (w. 21.22).
Daniel nawiązuje tutaj do Gabriela, anioła, którego widział w ?hazon?, czyli całej wizji poprzedniego rozdziału. Należy też pamiętać, że w swej modlitwie Daniel nie szukał ?zrozumienia?. Ostatnim razem, gdy potrzebował ?zrozumienia?, to było wtedy, gdy chciał zrozumieć, co znaczały owe dwa tysiące trzysta dni w rozdziale ósmym, a teraz w rozdziale dziewiątym Gabriel obiecuje dać mu to ?zrozumienie?.
Zwróćmy teraz uwagę na szczególną część widzenia, do której kieruje Gabriel Daniela. ?Gdy zacząłeś swe błagalne modlitwy, wypowiedziano słowo, ja zaś przybyłem, by ci je oznajmić. Ty jesteś bowiem [mężem] umiłowanym! Zwróć więc uwagę na słowo i zrozum widzenie (mareh)? (w. 23). O jakie "mareh" tutaj chodzi? Oczywiście "mareh" dwóch tysięcy trzystu dni, czego nie mógł uprzednio zrozumieć. Nie może tu chodzić o nic innego, jak tylko o "mareh" dwóch tysięcy trzystu dni z rozdziału ósmego! [2]
Podsumujmy to, czego się dowiedzieliśmy:
- w obu rozdziałach (ósmym i dziewiątym) księgi Daniela występują dwa różne słowa hebrajskie, określające ?widzenie?; są to: ?chazon? i ?mareh?,
- słowo ?chazon? obejmuje całą wizję od Dn 8,1 aż do Dn 8,14,
- słowo ?mareh? obejmuje część widzenia ?chazon?, a mianowicie jedynie widzenie 2300 wieczorów i poranków z Dn 8,14.
- słowo ?chazon? obejmuje całą wizję od Dn 8,1 aż do Dn 8,14,
- słowo ?mareh? obejmuje część widzenia ?chazon?, a mianowicie jedynie widzenie 2300 wieczorów i poranków z Dn 8,14.
Sprawdźmy zatem te wszystkie miejsca z ósmego i dziewiątego rozdziału księgi Daniela, w których występuje ?chazon? i ?mareh?, abyśmy mieli pewność, że Biblia taki podział popiera. Dla rozróżnienia tych dwóch słów w tekście oznaczam je osobnym kolorem.
Dn 8,1
(...) ???? ???? ??? (...)
(...) wizja (hebr. chazon) została ukazana mnie (...)
Dn 8,2
(...) ????? ????? (...) ????? ?????
i widziałem w wizji (hebr. be-chazon) (...) i widziałem w wizji (hebr. be-chazon) (...)
Dn 8,13
(...) ?????? ????? (...)
(...) jak długo ta wizja (hebr. he-chazon) (...)
Dn 8,15
(...) ???? ????? ??? ????? ????????
i stało się w oglądaniu moim, Daniela, tej wizji (hebr. he-chazon) (...)
Dn 8,16
?????? ??? ???? ???????? (...)
(...) Gabrielu, wyjaśnij temu to widzenie (hebr. ham-mareh)
Dn 8,17
??? ?????? ?? ?????? ????? (...)
(...) zrozum, synu człowieka, że ku czasu końca ta wizja (hebr. he-chazon)
Dn 8,26
????? ???? ????? ???? ???? ??? ??? ???? ??? ????? ?? ????? ????
a widzenie (hebr. u-mareh) wieczora i poranka, które opowiedziano, prawdziwe jest, a ty zamknij/zataj tę wizję (hebr. he-chazon), ponieważ ku dniom wielu
Dn 8,27
???????? ???????? ???? ???? (...)
(...) i byłem zdumiony nad tym widzeniem (hebr. al-ham-mareh) i nie było rozumiejącego
Dn 9,23
???? ???? ???? ????? (...)
(...) i zrozum w słowie i zrozum w widzeniu (hebr. bam-mareh)
Uważny czytelnik zauważy, że wizję ?chazon? z Dn 8,26 oznaczyłem innym kolorem. Zrobiłem to celowo, aby podkreślić wyjątkowość tego słowa w tym konkretnym wersie.. Dlaczego? Zaraz wszystko stanie się jasne.
CAŁE WIDZENIE ?CHAZON? MA BYĆ ZAMKNIĘTE I ZATAJONE
A NIE TYLKO ?MAREH?
A NIE TYLKO ?MAREH?
Cofnijmy się do jednego fragmentu wypowiedzi Clifforda Goldsteina, którą już zacytowałem wcześniej. Oto ona [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Ale gdy Daniel nawiązywał do części widzenia, dotyczącej wyłącznie do dwóch tysięcy trzystu dni i do oczyszczenia świątyni, użył innego słowa.
?Widzenie {mareh} zaś o wieczorach i rankach, jakie opowiedziano tobie, jest prawdziwe! Ty jednak widzenie okryj milczeniem, bo dotyczy ono dni odległych. Wtedy mnie, Daniela, ogarnęła niemoc i chorowałem przez [wiele] dni. Następnie wstałem i załatwiałem sprawy królewskie; byłem jednak niespokojny co do widzenia, gdyż nie mogłem go zrozumieć? (w. 26 i 27).
Dn 8,26
????? ???? ????? ???? ???? ??? ??? ???? ??? ????? ?? ????? ????
a widzenie (hebr. u-mareh) wieczora i poranka, które opowiedziano, prawdziwe jest, a ty zamknij/zataj tę wizję (hebr. he-chazon), ponieważ ku dniom wielu
Powstaje zatem pytanie: jaka wizja miała zostać okryta milczeniem? Wizja 2300 wieczorów i poranków? Bynajmniej. Chodzi ? jeśli przyjmiemy założenia adwentystyczne ? o całą wizję ?chazon? od Dn 8,1 aż do Dn 8,14.
Przyjrzyjmy się teraz fragmentowi z książki prof. Zachariasza Łyki Nauki Pisma Świętego ze strony 308, który również dotyka kwestii wizji z Dn 8,26 [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Zachariasz Łyko, Nauki Pisma Świętego, Wydawnictwo "Znaki Czasu", Warszawa, 1989
Na temat okresu działania ?małego rogu, który wielce urósł? lub ?króla o bezwstydnym obliczu i wytrawnego intryganta?, albo ?zbrodni spustoszenia?, czyli okresu 2300 wieczorów i poranków ? anioł Gabriel niewiele tym razem powiedział prorokowi Danielowi, zaznaczył tylko (Dan. 8,26 BT), że ?widzenie wieczorów-poranków (maree haerew wehabboqer)? jest ?prawdą niezawodną? (emeth hu) i polecił Danielowi widzenie ?zapieczętować (sethom)?, bo ?tyczy się ono dni dalekich (lejamim rabbim)?. [3]
W trzecim kwartalniku w roku 2006 lekcji szkoły sobotniej studiowane były następujące zagadnienia: ewangelia, rok 1844, sąd. W rozdziale dziewiątym w lekcji na 3 sierpnia (czwartek) czytamy poniższe słowa, które omawiają również kwestię związaną z tekstem z Dn 8,26. Zwracam uwagę czytelnikowi, że nie dokonywałem żadnych zmian w poniższym tekście. Jest on skopiowany z podręcznika:
Następnie Daniel opisuje, co widział w hazon ? barana, kozła, mały róg itd. Hazon dotyczy więc ogólnie widzenia opisanego w rozdziale ósmym.
W przeciwieństwie do tego, kiedy Daniel mówi o dwóch tysiącach trzystu dniach, używa innego słowa oznaczającego widzenie, a mianowicie słowa mareh. ?A widzenie [mareh] o wieczorach i porankach, jak powiedziano, jest prawdą (...). Wtedy ja, Daniel, zemdlałem i chorowałem przez kilka dni; potem wstałem i sprawowałem służbę u króla, byłem jednak zaniepokojony widzeniem [mareh] i nie rozumiałem go? (Dan. 8,26-27). [4]
Wiedząc, że polskojęzyczne lekcje szkoły sobotniej są tłumaczone z angielskiej wersji, sprawdźmy zatem jak wygląda tekst i czy również został on skrócony w oryginalnym podręczniku do szkoły sobotniej:
Podręcznik angielskojęzyczny do lekcji szkoły sobotniej KADS na trzeci kwartał 2006r.
Daniel then describes what he sees in the hazon: the ram, the goat, the little horn, and so forth. Hazon,therefore, refers to the general vision of chapter 8.
In contrast, when he talks specifically about the 2,300 days, Daniel uses a different word for vision, mareh.?And the vision [mareh] of the evening and the morning which was told is true. . . . And I Daniel fainted, and was sick certain days; afterward I rose up, and did the king?s business; and I was astonished at the vision [mareh], but none understood it? (Dan. 8:26, 27). [5]
Zdaję sobie sprawę z tego, że tym osobom, które nie znają hebrajskiego czy greki albo które nie mają dostępu do tekstu pierwotnego, trudno jest zrozumieć kwestię dwóch różnych wyrazów (?chazon? i ?mareh?) w Dn 8,26. Dzieje się tak, ponieważ współczesne tłumaczenia uniemożliwiają i utrudniają niekiedy zrozumienie prawdziwego sensu danego tekstu biblijnego. Proszę zapoznać się z poniższym przekładem warszawskim tego szczególnego wersetu [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Dn 8,26
A widzenie o wieczorach i porankach, jak powiedziano, jest prawdą; ale ty zapieczętuj to widzenie, bo spełni się po wielu dniach.
Dn 8,26
And the vision of the evening and the morning which was told is true: wherefore shut thou up the vision; for it shall be for many days.
Dlatego tak bardzo ważne jest, abyśmy ? przy studiowaniu jakiegokolwiek tekstu biblijnego ? sięgali do tekstu pierwotnego.
ANIOŁ GABRIEL WYWIĄZAŁ SIĘ ZE SWOJEGO ZADANIA
WYJAŚNIENIA DANIELOWI ZNACZENIA WIZJI ?CHAZON? I ?MAREH?
WYJAŚNIENIA DANIELOWI ZNACZENIA WIZJI ?CHAZON? I ?MAREH?
Prof. Łyko na stronie 308 w swojej książce Nauki Pisma Świętego kontynuuje swoje rozważania [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Gabriel nie mógł dalej kontynuować wykładu, gdyż sceny, które Daniel widział ? szczególnie zaś ?zbrodnia spustoszenia? ? wywarły na nim tak wstrząsające wrażenie, że prorok zemdlał i przez kilka dni chorował (Dan. 8, 27). Gabriel nie wyjaśnił więc Danielowi co należy rozumieć przez widzenie o ?wieczorach i porankach? i w jaki sposób winno się interpretować okres 2300 dni, nie wyjaśnił także od jakiej daty należy rachubę rozpocząć. [6]
Werset 15 ósmego rozdziału mówi nam o tym, że Daniel, będąc jeszcze w wizji ?chazon? próbował ją zrozumieć. Pamiętajmy, że według interpretacji KADS wizja ?chazon? obejmuje całe proroctwo począwszy od Dn 8,1 aż do Dn 8,14. W wierszu kolejnym, szesnastym, anioł Gabriel otrzymuje polecenie, aby dał zrozumienie Danielowi odnośnie czego? Odnośnie widzenia ?mareh?, które ? nie zapominajmy ? według interpretacji KADS oznacza proroctwo o 2300 wieczorach i porankach. Następnie w wierszu dziewiętnastym Gabriel kieruje następujące słowa do Daniela (tłumaczenie moje): ?dam ci poznać, co stanie się przy końcu tego gniewu, ponieważ koniec na ustalony czas?.
Od dwudziestego wersetu Gabriel daje zrozumienie Danielowi odnośnie widzenia ?mareh?, które obejmuje:
- barana (Dn 8,20),
- kozła i rogu (Dn 8,21),
- czterech rogów (Dn 8,22),
- króla ?zuchwałego oblicza i rozumiejącego zagadki? i całej jego działalności (Dn 8,23-25).
- kozła i rogu (Dn 8,21),
- czterech rogów (Dn 8,22),
- króla ?zuchwałego oblicza i rozumiejącego zagadki? i całej jego działalności (Dn 8,23-25).
Zapytam jeszcze raz: w wierszu szesnastym anioł Gabriel otrzymuje polecenie, aby dał zrozumienie Danielowi odnośnie czego? Odnośnie widzenia ?mareh?. Następnie zaczyna dawać on zrozumienie Danielowi odnośnie widzenia ?mareh?, opowiadając o baranie, koźle i jego rogu, czterech rogach i o działalności króla. Czy nie jest to zastanawiające, że nie zgadza się ten biblijny opis widzenia ?mareh? z założeniem KADS, które mówi, że ?mareh? dotyczy jedynie proroctwa 2300 wieczorów i poranków z Dn 8,14?
Podsumowaniem dawania zrozumienia przez Gabriela Danielowi są słowa anioła skierowane do proroka [tłumaczenie moje] z Dn 8,26: ?a widzenie [mareh ? przypisek mój] wieczora i poranka, które opowiedziano, prawdą jest?. ?Które opowiedziano?, które przed chwilą anioł powiedział Danielowi, to widzenie jest prawdziwe. Widzimy zatem bardzo wyraźnie, że Biblia stoi na stanowisku, że widzenie ?mareh? dotyczy całej wizji (Dn 8,1-14). Jest to też argument na wymienność znaczeń ?mareh? i ?chazon? (tak jak mamy to w języku polskim: ?widzenie? i ?wizja?, dwa bliskoznaczne wyrazy).
DANIELA OPUŚCIŁY SIŁY PO CAŁYM WYKŁADZIE GABRIELA
NA TEMAT ?MAREH? A NIE PRZED JEGO KOŃCEM
NA TEMAT ?MAREH? A NIE PRZED JEGO KOŃCEM
Adwentyzm naucza, że Daniel stracił przytomność przed końcem wykładu anioła Gabriela, co służy za kolejny argument na to, że w dziewiątym rozdziale ten sam Gabriel musiał wobec tego dokończyć interpretację na temat ?mareh? 2300 wieczorów i poranków. Sęk jednak w tym, że Biblia nie potwierdza takiej interpretacji.
Werset z Dn 8,18 mówi o tym, że Daniel podczas rozmowy z Gabrielem zasnął (stracił przytomność), jednak Gabriel obudził go. Gabriel musiał ocucić Daniela, ponieważ polecono mu, aby dał zrozumienie Danielowi całego widzenia ?mareh? (Dn 8,16) i Gabriel musiał być temu posłuszny. Osiemnasty werset jest dowodem na to, że Gabriel nie pozwoliłby Danielowi, aby ten stracił z nim kontakt przed ukończeniem pełnej interpretacji. Tekst z Dn 8,26, który powyżej analizowaliśmy, jest kolejnym potwierdzeniem na to, że Daniel, któremu opowiedziano widzenie (?mareh?) ?wieczoru i poranku?, usłyszał wszystko.
Polskojęzyczny czytelnik tekstu z Dn 8,27 może być zdezorientowany czytając polskie przekłady biblijne, albowiem na samym początku tego wersetu przeważnie podaje się frazę: ?wtedy ja, Daniel, zemdlałem? (za przekładem warszawskim). Słowo ?wtedy? może sugerować, że Daniel zemdlał przed ukończeniem interpretacji przez Gabriela, jednak tekst hebrajski jest w tym przypadku przejrzysty i nie daje podstaw do takiego tłumaczenia. Początek Dn 8,27 brzmi dosłownie [tłumaczenie moje]: ?a ja, Daniel, byłem wykończony?.
POSTAWA DANIELA BYŁA NIEZROZUMIANA PRZEZ OTOCZENIE
A NIE JAKOBY DANIEL NIE ROZUMIAŁ WIDZENIA ?MAREH?
A NIE JAKOBY DANIEL NIE ROZUMIAŁ WIDZENIA ?MAREH?
Wiemy już, że zatajeniu, zamknięciu i zapieczętowaniu miała ulec cała wizja ?chazon? (Dn 8,26), wskład której ? według interpretacji KADS ? wchodzi widzenie ?mareh?. Wiemy też, że Daniela opuściły siły po całym wykładzie anioła Gabriela (Dn 8,27a). Popularny w Polsce przekład warszawski podaje dalej (Dn 8,27b) [pogrubienia i podkreślenia moje]: ?potem wstałem i sprawowałem służbę u króla, byłem jednak zaniepokojony widzeniem i nie rozumiałem go?. Problem jednak w tym, że w tekście hebrajskim zaimka ?go? jak również frazy ?nie rozumiałem? nie odnajdziemy. Poniżej przedstawiam przekład gdański, który w miarę dobrze oddaje tekst hebrajski [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Dn 8,27
Tedym ja Danijel zemdlał, i chorowałem przez kilka dni; potem wstawszy odprawowałem sprawy królewskie, a zdumiewałem się nad onem widzeniem, czego jednak nikt nie obaczył.
Daniel zaraz po ujrzeniu wizji ?chazon? szukał zrozumienia na to, co zostało mu ukazane (Dn 8,15). Następnie anioł Gabriel daje mu zrozumienie całego widzenia ?mareh? począwszy od barana na królu skończywszy (Dn 8,16nn). Końcem tego jest wielki stan zdumienia Daniela nad tym, co zostało mu wyłożone, czego żaden z jego otoczenia nie może zrozumieć.
WIZJA 2300 WIECZORÓW I PORANKÓW (DN 8,14) DOTYCZY
DZIAŁALNOŚCI MAŁEGO ROGU (DN 8,9-12)
A NIE CAŁEJ WIZJI POCZĄWSZY OD BARANA
DZIAŁALNOŚCI MAŁEGO ROGU (DN 8,9-12)
A NIE CAŁEJ WIZJI POCZĄWSZY OD BARANA
Cofnijmy się raz jeszcze do wypowiedzi prof. Zachariasza Łyki z książki, którą w tym opracowaniu kilka razy przywoływałem, ze strony 308 [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Na temat okresu działania ?małego rogu, który wielce urósł? lub ?króla o bezwstydnym obliczu i wytrawnego intryganta?, albo ?zbrodni spustoszenia?, czyli okresu 2300 wieczorów i poranków ? anioł Gabriel niewiele tym razem powiedział prorokowi Danielowi (...) [7]
Abyśmy mogli odpowiedzieć sobie na pytanie, czego dotyczy tak naprawdę wizja z pytania Dn 8,13 (na które pada odpowiedź w Dn 8,14, że trwać będzie aż do 2300 wieczorów i poranków), spójrzmy na treść tego właśnie wersetu w oparciu o przekład warszawski oraz na jego budowę [pogrubienia i podkreślenia moje]:
Dn 8,13
I usłyszałem jednego świętego mówiącego, a inny święty rzekł do tego właśnie świętego, który mówił: Jak długo zachowuje ważność widzenie dotyczące stałej codziennej ofiary, przestępstwa pustoszenia i bezczeszczenia świątyni i deptania prześlicznej ziemi?
Poniżej prezentuję tekst hebrajski pytania z wersetu Dn 8,13 wraz z moim tłumaczeniem:
?????? ????? ????? ?????? ???? ?? ????? ???? ???? (...)
(...) jak długo (hebr. ad-mataj) ta wizja (hebr. he-chazon) codziennej (hebr. hat-tamid) i przestępstwa (hebr. we-hap-pesza) pustoszenia (hebr. szomem), dawania (hebr. tet) i świątyni (hebr. we-kodesz) i wojska (hebr. we-cawa) podeptaniu (hebr. mirmas)?
W powyższym pytaniu w tekście hebrajskim przy słowie ?wizja (hebr. he-chazon)? zastosowano tzw. apozycję. Apozycja jest to przydawka rzeczownikowa zgadzająca się co do przypadka i liczby z rzeczownikiem przez nią określanym i umieszczana po nim. [8] Przykładem apozycji może być choćby: ?Litwo, ojczyzno moja (...)? [9] lub ?O Warto, rzeko, wodo rodzona (...)? [10]. Apozycję w języku hebrajskim przedstawił Niemiec, Wilhelm Gesenius, wybitny autorytet hebrajskiej leksykografii, w swojej gramatyce do języka hebrajskiego. [11] Książkę tę wydano po raz pierwszy w języku niemieckim w roku 1813, natomiast tłumaczenie na język angielski ukazało się drukiem prawie 100 lat później, bo w roku 1910.
W oparciu o apozycję frazę hebrajską ?he-chazon hat-tamid we-hap-pesza? tłumaczymy właśnie jako ?ta wizja codziennej i przestępstwa?, a nie jako ?ta wizja, codzienna i przestępstwo?.
We fragmencie od Dn 8,1 aż do Dn 8,12 mamy kilka różnych wizji. Daniel widzi wpierw barana, później kozła, a następnie działalność małego rogu. Postawmy zatem pytanie, czy wizja (widzenie) z pytania z Dn 8,13 dotyczy:
- wizji barana?
- wizji kozła?
- wizji działalności małego rogu?
- całej wizji (barana, kozła i działalności małego rogu)?
- wizji kozła?
- wizji działalności małego rogu?
- całej wizji (barana, kozła i działalności małego rogu)?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy odnaleźć we fragmencie Dn 8,1-12 te elementy, które zostały zawarte w pytaniu Dn 8,13. Odszukajmy je.
W wersecie Dn 8,10 czytamy, że mały róg, który urósł do aż do wojska (hebr. cawa) niebios, strącił jakąś część z tego wojska i z gwiazd na ziemię, i podeptał (hebr. ramas ? czasownik ten stanowi rdzeń dla czasownika mirmas z Dn 8,13) je. Hebrajskie słowo hat-tamid (codzienna) występuje zarówno w Dn 8,11 jak i w Dn 8,12. Słowo pesza (przestępstwo) występuje również w Dn 8,12. W końcówce Dn 8,11 czytamy o świątyni (hebr. mikdasz). Bardzo wymowną frazą, która ewidentnie wiąże się z pytaniem z Dn 8,13, jest sam początek z Dn 8,12 (dość dobrze oddaje to przekład gdański): i wojsko (we-cawa) dano (tin-naten) przeciwko codziennej (al-hat-tamid).
Wszystkie te elementy z pytania Dn 8,13 występują jedynie przy opisie działalności małego rogu (Dn 8,10-12). Zatem odpowiedź, jaka pada w Dn 8,14 (okres 2300 wieczorów i poranków), dotyczy wyłącznie działalności małego rogu. Dobrze więc pisał prof. Łyko we fragmencie, który wcześniej zacytowałem, że okres 2300 wieczorów i poranków jest ?okresem działania małego rogu, który wielce urósł?. Stąd też niemożliwe jest, aby prawdziwa była data 457r. p.n.e., jaką wyznacza adwentyzm za początek okresu 2300 wieczorów i poranków, albowiem wtedy nie było papiestwa (ani też jego supremacji), które widziane jest przez adwentyzm jako mały róg.
Adam Gołębiewski
info@jeszcze7000.org
info@jeszcze7000.org
PS W swojej biblioteczce posiadam wszystkie pozycje książkowe, jakie wymieniam poniżej. Jeżeli ktoś z czytelników chciałby się z nimi bliżej zapoznać, proszę o kontakt.
Przypisy:
[1] http://absg.adventist.org/contactus.htm#cliff
[2] Goldstein Clifford, Prosto o roku 1844, s. 45-46, Chrześcijański Instytut Wydawniczy "Znaki Czasu", Warszawa, 1996
[3] Łyko Zachariasz, Nauki Pisma Świętego, s.308, Wydawnictwo "Znaki Czasu", Warszawa, 1989
[4] http://maranatha.pl/lekcje/22-1844/90-daniel-9.html
[5] http://absg.adventist.org/2006/3Q/SE/EAQ306_06.pdf
[6] Łyko Zachariasz, Nauki Pisma Świętego, s.308, Wydawnictwo "Znaki Czasu", Warszawa, 1989
[7] Łyko Zachariasz, Nauki Pisma Świętego, s.308, Wydawnictwo "Znaki Czasu", Warszawa, 1989
[8] http://sjp.pwn.pl/slownik/2550568/apozycja
[9] Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz
[10] Wolska Maryla, Straż nad Wartą
[11] http://en.wikisource.org/wiki/Gesenius%27_Hebrew_Grammar/131._Apposition
| następna » |
|---|
